Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Türk İslam devletlerinde toprak, genel olarak devletin malıydı. Bunun nedeni; feodal (özerk) bir yapının oluşmasını engelleme düşüncesidir.
Büyük Selçuklu Devleti’nde toprak, kullanılış amaçlarına göre dörde ayrılmıştır;
1. Has Arazi: Vergi gelirleri hükümdara ve hanedan üyelerine ait arazilerdir.
2. Mülk Arazi: Şahsa ait topraklardır. Alınıp satılabilir, miras olarak bırakılabilirdi (Özel mülkiyet).
3. Vakıf Arazi: Geliri hayır kurumlarına bırakılan arazilerdir. Bu topraklara devlet el koyamazdı. Vakıf arazilerin gelir ve giderlerini düzenleyen kişiye “Mütevelli” adı verilirdi. Bu arazilerin gelirleri ile hanlar, kervansaraylar, imarethaneler, camiler, hastaneler, çeşmeler ve yollar yapılmıştır.
4. İkta Arazi: Gelirleri devlet memurları ve savaşta yararlılık gösterenlere maaş karşılığı olarak verilen arazilerdir. Buna göre; ikta
sahibi gelirinin bir kısmıyla atlı asker (sipahi) beslerdi.
İkta sisteminin faydaları;
Tarih: 2019-12-09 11:34:13 Kategori: Tarih
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Selçuklularda Toprak Yönetimi Nedir
Büyük Selçuklu Devleti’nde toprak, kullanılış amaçlarına göre dörde ayrılmıştır;
1. Has Arazi: Vergi gelirleri hükümdara ve hanedan üyelerine ait arazilerdir.
2. Mülk Arazi: Şahsa ait topraklardır. Alınıp satılabilir, miras olarak bırakılabilirdi (Özel mülkiyet).
3. Vakıf Arazi: Geliri hayır kurumlarına bırakılan arazilerdir. Bu topraklara devlet el koyamazdı. Vakıf arazilerin gelir ve giderlerini düzenleyen kişiye “Mütevelli” adı verilirdi. Bu arazilerin gelirleri ile hanlar, kervansaraylar, imarethaneler, camiler, hastaneler, çeşmeler ve yollar yapılmıştır.
4. İkta Arazi: Gelirleri devlet memurları ve savaşta yararlılık gösterenlere maaş karşılığı olarak verilen arazilerdir. Buna göre; ikta
sahibi gelirinin bir kısmıyla atlı asker (sipahi) beslerdi.
İkta sisteminin faydaları;
- Hazineden para harcanmadan büyük bir ordu oluşturulmuştur.
- Üst üste toprağı ekmeyenden toprağın alınması cezası ile üretimin sürekliliği ve artışı sağlanmıştır.
- İkta sahipleri bulundukları bölgelerin devlet adına güvenliğini sağlamışlardır.
- İkta sistemi göçebe Türkmenlerin yerleşik hayata geçmesinde de etkili olmuştur.
- İkta topraklarının mülkiyeti devlete, vergisi ve geliri sipahiye, toprağı işleme hakkı halka aitti.
- İkta sahibi eğer mesleğinden ayrılır ya da men edilirse iktası elinde alınırdı. İktalar babadan oğula geçerdi. Toprak sahibi üç yıl üst üste toprağı boş bırakırsa toprak elinden alınıp başkasına verilirdi. Amaç; üretimde sürekliliği sağlamaktı.
- Hz. Ömer Dönemi’nden itibaren Müslümanların kullanmaya başladığı bu sistem ilk önce Karahanlılar tarafından uygulanmıştır.
- Ancak ikta topraklarından asker yetiştirme uygulamasına ise ilk kez Büyük Selçuklular Devleti Dönemi’nde (Nizamülmülk) başlanmıştır. Bu sistem Osmanlılarda “Dirlik” adıyla devam ettirilmiştir.
- Türk – İslam devletlerinde çiftçi toprağı kullanma hakkına sahiptir, toprağı işleyebildiği sürece miras bırakabilir, ürettiği ürünün vergisini ikta sahibine verir ve haksızlığa uğradığı takdirde ikta sahibini şikâyet etme hakkına sahiptir. Ayrıca ikta sahibi köylüyü yargılayamazdı.
- Bununla beraber Türk – İslam devletlerinde kişiler (reaya – halk) ev, bağ, bahçe üzerinde özel mülkiyet hakkına sahiptir. Ancak diğer topraklar olan otlak, yaylak, orman ve tarım arazileri ise devlete aittir.
Tarih: 2019-12-09 11:34:13 Kategori: Tarih
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx